Collectieve warmtenetten in de gemeente Harlingen

Warmtenetten zijn kansrijk in buurten waar veel gebouwen dicht op elkaar staan en de totale vraag naar warmte hoog is. In deze gebieden kunnen veel woningen en gebouwen gebruik maken van een warmtenet waardoor kosten voor het aanleggen en exploiteren van een warmtenet financieel aantrekkelijker wordt. Voor een warmtenet is een warmtebron nodig, en afhankelijk van het type bron ook een faciliteit om warmte op te slaan.

Warmtebronnen in de gemeente Harlingen

Er zijn een aantal duurzame warmtebronnen in de omgeving beschikbaar waarmee een warmtenet (deels) gevoed zou kunnen worden. Zo komt er restwarmte vrij van de bedrijven in en rondom de Industriehaven en is de omgeving geschikt om warmte uit te onttrekken.

De Reststoffen Energie Centrale (REC) van OMRIN lijkt daarbij een logische mogelijkheid. Er is onderzocht of deze restwarmte gebruikt kan worden voor het verwarmen van huishoudens in Harlingen. Momenteel wordt een deel van de restwarmte in de vorm van processtoom aan zoutwinbedrijf Frisia geleverd. Van de elektriciteit wordt 50% aan het net terug geleverd en het andere deel wordt gebruikt door REC zelf en Frisia. De restwarmte uit de condensaatstroom kan op dit moment niet worden toegezegd voor woningen. Afvalverbrandingsinstallaties in Nederland krijgen een CO₂-heffing van het Rijk opgelegd. De REC is bezig met het ontwikkelen van een plan om de CO₂ af te vangen via de schoorsteen. Daar hebben zij alle nog resterende restwarmte voor nodig.

Ook is het mogelijk om laagtemperatuurwarmte te halen uit het water van het Van Harinxmakanaal, de Franekertrekvaart, de Zuiderhaven, Noorderhaven en/of de Waddenzee. Dat wordt thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) of aquathermie genoemd. Met een warmtenet kan de warmte vervolgens naar gebouwen worden gebracht.

Warmteopslag in de bodem

Het kan zo zijn dat er geen warmte beschikbaar is op de momenten dat er vraag naar is. Het is dan om de warmte in de grond op de slaan. Dat kan met een warmte-koude opslagsysteem (WKO).

Hierbij wordt het overschot aan warmte – die vaak in de zomer ontstaat als de verwarming uit staat – in de grond bewaard. In de winter kan de warmte worden gebruikt om een gebouw te verwarmen.

In de bijlage ‘Verdieping: hoe werken de oplossingen en welke warmtebronnen zijn er beschikbaar?’ is meer te lezen over hoe aquathermie en een warmte-koude opslagsysteem werkt en wat de potentie is binnen de gemeente Harlingen voor de verschillende warmtebronnen.

Welke buurten in de gemeente Harlingen zijn geschikt voor een warmtenet?

In het overzicht hieronder is te lezen welke wijken en buurten in de gemeente Harlingen kansrijk zijn voor een warmtenet.

Buurten	Toelichting
De Spiker	Voor de buurt De Spiker (en het industrieterrein Hermes) geldt dat zowel individuele oplossingen als collectieve oplossingen kansrijk zijn. In bepaalde delen van de wijken waar de warmtevraag hoog is, is het aanleggen van een (kleinschalig) warmtenet een optie. De warmtebron voor dit warmtenet is nog niet bekend, maar aquathermie (uit het Van Harinxmakanaal) in combinatie met WKO en lagetemperatuur-restwarmte van het industrieterrein Hermes zijn potentieel een mogelijkheid.
Plan Zuid	Voor Plan Zuid geldt dat zowel individuele oplossingen als collectieve oplossingen kansrijk zijn. In bepaalde delen van de buurt waar de warmtevraag hoog is, is het aanleggen van een (kleinschalig) warmtenet een optie. De warmtebron voor dit warmtenet is nog niet bekend, maar aquathermie (uit de Waddenzee) in combinatie met WKO is een mogelijkheid.

Voor de ontwikkeling van een warmtenet is beschikbaarheid van voldoende en geschikte warmtebronnen belangrijk. Voor alle gebieden die kansrijk lijken voor een warmtenet geldt dat er meer onderzoek moet worden gedaan om te bepalen of een warmtenet écht kansrijk is en welke gebouwen het beste aangesloten kunnen worden op het warmtenet. De WAT-kaart, zoals nu geschetst, is dus een eerste verkenning die steeds verder uitgewerkt moet worden.

Uitgebreide informatie over warmtebronnen in en rondom de gemeente Harlingen is te vinden in ‘Verdieping: hoe werken de oplossingen en welke warmtebronnen zijn er beschikbaar?’.

Voor alle gebieden die kansrijk lijken voor een warmtenet geldt dat er meer onderzoek moet worden gedaan om te bepalen of een warmtenet écht kansrijk is en welke gebouwen het beste aangesloten kunnen worden op het warmtenet. De WAT-kaart, zoals nu geschetst, is dus een eerste verkenning die steeds verder uitgewerkt moet worden.